Ana içeriğe atla

SORGUNUN YARGICI - İLTÜZER OKAN

    
 Takvimde gün Fötr Şapka... İrade şehrinde, şizofreni hastası olan 416 yaşındaki Vicdan Sorgusuz, 382 yaşındaki Karanfil Kokulu’yu 0.3 yerinden bıçaklayarak öldürdü. Katil mahkemede, dinozoru bile incitemeyeceğini söyleyince, Merhamet Kokulu kızının katiline; “cennet bahçelerinde yanacaksın” diyerek sitem etti!
Bir dosya daha işte, yapıtaşların yeniden oturtulup toplum rollerinin yeniden dağıtılacağı bir dosya daha... Detayda şekilleniyor kavramlar. Suçlunun ikinci cinayeti olduğunu öğrendim. İlk kurbandan sonra alınması gereken önlemler sorgulanıyor zihnimde, ve ben boş bir sayfaya bakıyorum sadece. Dosyayı masanın bir köşesinde 2. sayfası açık halde bırakıyor ve sarı, çizgisiz bir kağıt çıkarıyorum çekmecemden. Yazılı kanunları da kaldırdım bir rafa, vicdanımın kırmızı kalemiyle yazmaya başlıyorum. İlk olarak sanık iddiasıyla yargılanan Vicdan Sorgusuz ile konuşuyorum. Şizofren diye işlenmiş dosyaya, ‘neden’ demeden önce ‘ne yaptığını’ sormak istiyorum ona, ‘ne yaptığının farkında mı’ diye... “Öldürdüm” diyor. “Kimi öldürdün?” diyorum, “onu” diyor. Demek ki aklı başında öldürmüş, ve öldüresiye gitmiş. “Neden yaptığını anlat” diyorum. “Karısını öldürdüm, o bana tecavüz etti ben de onun karısını öldürdüm” diyor. “Öldürdüğün kişinin sana tecavüz edenin karısı olduğunu nasıl anladın?” deyince ifadesi donuklaşıyor. Sanki neden yaptığından ziyade ne yaptığını idrak edercesine bir bakış görüyorum gözlerinde. Aklı başında öldürmüş fakat aklı başında değilken karar almış. “Pişmanım” diyor, kafasını kaldırıp ardından masum olduğunu kanıtlamak ister gibi, sonra da eğiyor başını yere. Öldürmekten mi pişman yoksa yanlış kişiyi öldürdüğüne mi, karar veremiyorum. Raskolnikov selamlıyor suçluyu, ve; “ilkini yine öldürürdüm fakat ikincisi masumdu, sadece o masumu öldürdüğüm için pişmanım” diyor. Bu sahneye şahit olmam bana ilk cinayetinin bu olmadığını tekrar anımsatırken, ikinci ihtimal daha ağır basıyor ve kendi içimde Karanfil’e dönüyorum. Ölmemiş olsaydı eğer o an yaşadıklarını nasıl anlatırdı derken, ruhundan zorla koparılmış masum bedeni geliyor gözümün önüne; bir an silkelenip kendime geliyorum ve Karanfil’in babası Merhamet’e ilişiyor gözlerim, acıya olan kayıtsızlığından kaskatı kesilmiş bedeniyle ikiz çocukları yansıtır gibi; bakıyor boşluğa. 
Sarı kâğıda notlarımı bir bir alırken vakayı aklımla mı yoksa kalbimle mi tartmam gerektiği konusunda muallakta kalıyorum. En başından itibaren es geçilemeyecek nokta Vicdan Sorgusuz’un şizofren olmasıydı. Aklının başında olup olmadığı herkes tarafından sorgulanmıştı. Başa döndüm,  cinayeti aklı başında işledi ve bunu reddetmedi, kalbi başında olsaydı eğer hem aklı bu kadar çaresiz kalmazdı hem de soğukkanlılığını 0.3 yerinden bıçaklayana kadar koruyamazdı. ‘Vicdanın akılda mı yoksa kalpte mi olduğuna dair sorumun cevabını buluyorum; vicdan kalpteydi ve bir sorgunun yargısı kalpte yapılırdı’. Vicdan akılda olsaydı aklı başında olarak öldüremezdi. Kalbi başında değildi, kalbi ile aklının bağlantısı koptuğu için “vicdansızca” öldürmüştü. Kalp gidince akıl da gitmişti işte. Dosyayı önüme aldım, 100. sayfadan sonraki 1. sayfanın sol alt köşesine kırmızı kalemle boynundan kırılmış bir çiçek çizdim. Karanfil gibi taze ama tazeliğinin onu kurtaramadığı noktada; boynu bükük... Marquez beyin dosyasının 416. sayfasına bakarken buluyorum kendimi, “bana bir önyargı verin, dünyayı yerinden oynatayım” notunu okuyor ve cümleye vicdan parantezini açıyorum: ‘Vicdan kalptedir, kalpte düşünür’ diyerek, davaya son virgülü koyuyorum. 
NOT: Gabriel Garcia Marquez’e ithafen...
Kaynak:
Dostoyevski, F.M. (2018). “Suç ve Ceza”, Çev. Sabri Gürses, İstanbul: Can Yayınları. 
Marquez, G.G. (2016). “Kırmızı Pazartesi”, Çev. İnci Kut, İstanbul: Can Yayınları. 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

RASİM ÖZDENÖREN DENEMELERİNİN GENÇ OKURA ETKİSİ ÜZERİNE-ASIM GÜLTEKİN

Rasim Özdenören’in kitaplarıyla ilk karşılaştığımda (1991) 16 yaşındaydım. Denemeleriyle karşılaştım ilk önce,  Müslümanca Yaşamak’ ı ya da  Kafa Karıştıran Kelimeler ’i okumuştum evvela. Ve ardından diğerleri... Zihnimde muhteşem bir etki yapmıştı Özdenören’in yaklaşımı. O deve-iğne misalini hâlâ unutmamışımdır. Allah’ın her şeye kâdir oluşunun gündelik hayata yansıyış şekli üzerinde anlaşamayan iki adam vardır misalde. Biri “Allah deveyi iğnenin deliğinden bile geçirir. Bunu iğne deliğini büyülterek yapar.” derken öbürü; “Elbette Allah her şeye kâdirdir, ama bu işi deveyi küçülterek yapar.” demektedir. Rasim Özdenören ise bu iki yaklaşımdaki tehlikeye dikkat çekerek iki yaklaşımda da insanın kendini merkeze almaya, kendini tanrılaştırmaya çalışmasından izler bulunduğunu söylemektedir. Onu okumakla bir şeyi fark etmiştim. Modern çağda yaşayan bir Müslümanın kendisini kuşatan kirli modern düşünüş tarzlarını fark etmesi son derece zorlaşmıştır ve çoğunluğun düştüğü bu d...